Odatv komisyon tutaklarına mercek tuttu: İnfaz paketine ortak destek

“İnfazın temel ilkelerini kısaca hatırlatmak gerekirse, herkese eşit uygulanır. Din, mezhep, dil, ırk, renk, cinsiyet, millet, milliyet, sosyal köken, siyasi veya diğer fikrî yahut düşünceler, ekonomik güç, toplumsal konum yönünden ayrım yapılmaması gerekir. Yasamızda tam da böyle yazılıdır. Uygulamada yasanın bu maddesine uyulduğunu zannetmiyorum. Bazı koğuşlarda 10 kişilik koğuşta 30 kişi yatarken bazı koğuşlar neredeyse salomanje şeklindedir bazı mahkûmların odaları. Şimdi, elbette ceza ve güvenlik tedbirleri infaz edilirken insanlık dışı tutum, aşağılayıcı ve onur kırıcı davranışta kimse bulunamaz. Ancak 250 bin, 270 bin kapasiteli bir cezaevinde yaklaşık 420 bin kişi tutuklu, hükümlü bulunursa burada insan haysiyetinin çok da önemsemediğini görürüz.

Bugünlerde de tutuklama artık böyle çok fazla gerekçe aramaya gerek olmayan bir lazime şekline geldi. Hâlbuki, yargılama sürecinin sıhhati, maddi gerçeğin her türlü şüpheden uzak şekilde ortaya çıkarılması için şüpheli veya sanığın hürriyetinin tedbir olarak, geçici olarak kısıtlanması; bakın, tedbir olarak, geçici olarak kısıtlanması; buna uymuyoruz maalesef. Katalog suçlar bakımından da zaten peşin bir tutuklama şeyi var önümüzde. Şimdi, bu tutuklamalara karşı eskiden sulh ceza hâkiminin itirazına bir sayı fazlasında itiraz edilirdi yani 1 no.lu sulh ceza hâkiminin kararına karşı 2 no.lu hâkime itiraz edilirdi. İki itiraz yolu getirildi şimdi, asliye ceza mahkemelerine itiraz ediliyor. Bu düzenleme yapılırken muhalefetten bazı arkadaşların bu düzenlemeye karşı çıktığını gördük ve bir mana da veremedik o zaman. “Her şeye karşıyız.” diyorlardı maalesef. Evet, tutuklama çok ağır bir tedbirdir ancak masumiyet karinesini hiçbir zaman ortadan kaldırmaz. Araç olduğunu, geçici olduğunu tekrar tekrar söylemeye gerek yok.

İnfaz hukuku ceza yargılamasının bittiği yerde başlar. Her zaman söylediğim gibi, bizim infaz hukukumuz, kanunumuz yamalı bohçaya dönmüştür. Bunu sil baştan yazmaz ve yapmazsak biz bu işin içinden çıkamayız değerli arkadaşlar. İnfaz sistemi içerisinde farklı mekanizmalar aynı kişiye uygulanıyor, aynı şahıs üzerinde uygulandığı için sistem bir karmaşık hâl alıyor ve güven azalıyor, sisteme güven azalıyor.

Değerli arkadaşlar, dünyanın birçok yerinde infaz uygulamaları farklı farklı mesela İngiltere, Finlandiya, İtalya, Polonya’da verilen cezanın 1/2’si cezaevinde kalır, geri kalan kısmı topluma uyum sağlamak için, işini gücünü düzeltmek için dışarıda çektirilir, şartlı salıverilir daha doğrusu. Şimdi, bizde 1/2’den 2/3’e, 3/4’e, 4/4’e, hatta arada altı günlere varana kadar en iyi infaz savcısı bile bir dosya verdiğimiz zaman yahu, “Bir yanlışlık olmuş şuna bir bakar mısınız sınıf arkadaşlarıma?” “Fethi Bey, aman aman.” diyorlar. Edirne’deki uygulamayla Ankara’daki uygulama aynı cezadan farklı. Yani müddetname dediğimiz şeyi farklı farklı yazıyorlar. Bunun için de öncelikle bir infaz kanunu yapmalıyız. Bu infaz kanunu da adli mahkûm-siyasi mahkûm ayırımı yapılmadan yapılmalıdır diyor, hepinize saygılar sunuyorum”

“Şimdi, Feti Bey infaz hukukundan bahsetti, Cumhuriyet Halk Partisi’nden arkadaşlar başka mevzuatlardan bahsettiler- bütün bunların bazılarını hızlı bir şekilde düzenleme ihtiyacı var. O zaman hızla bunları konuşalım, tartışalım, ortaklaşalım ve ilgili yasa taslaklarımızı da yapıp ilgili ihtisas komisyonlarına 1 Ekim’e yetişmek üzere de gönderelim. O anlamıyla, buranın kendi gündemine odaklanması, barış ve demokratik toplum için gerçekten emek sarf etmesi gerektiğini bir kez daha ifade etmek istiyorum”

“Gelin, bu uzlaşı zeminini Yunus’un diliyle yaratılanı yaratandan ötürü seven bir kardeşlik hukukunun temeli yapalım. Bu kardeşlik hukukunu inşa ederken pusulamız şüphesiz ki milletimizin vicdanı olacaktır. Bu nedenle, en büyük acıyı yaşamış olan aziz şehitlerimizin ailelerini ve kahraman gazilerimizi dinlemek öncelikli işimiz ve en temel vazifemizdir. Onlarla bu ülkenin millî dayanışmasına, kardeşliğine ve demokrasisine ömrünü adamış kanaat önderleri, bu alanda ciddi çalışmaları olan başta infaz hukuku, mağdur hakları ve ceza hukukunda uzman akademisyenler, kıymetli barolarımız ve sivil toplumun bel kemiği olan meslek teşekkülleri ki konunun ekonomik ve sosyal boyutunu ortaya koyacak iş dünyası temsilcileri de bu anlamda dinlenmelidir”

“Bugün birçok konuşma yapıldı, birçok öneride bulunuldu ama bugün günün sonunda “Konuştular, dağıldılar”dan ziyade, yani belki son arada, işte tekrar bir araya gelerek “İşte, şunlarda uzlaşıldı, bunlarla ilgili çalışma başlatıldı” gibi bir kamuoyu duyurusu, bence çok önemli ve anlamlı olur. Şimdi, Fethi Bey ve arkadaşlarımız, infaz yasasıyla ilgili olarak düzenlemenin çok gerekliliğinin altını çizdiler. Yine, Milliyetçi Hareket Partisinden Halil Öztürk, şehit ve gazilerle ilgili, işte, özlük haklarına ilişkin taleplerin çok önemli olduğunu ve bunun yapılması gerektiği konusunda bir fikir ortaya koydular. Öyle tahmin ediyorum ki Cumhuriyet Halk Partisi önerisinde bunlar var zaten. Ama Adalet ve Kalkınma Partisinden ve diğer partilerden de bir ortaklaşma gelirse -birkaç örnekle beraber bunlar genişletilebilir- en azından bugün itibarıyla silah bırakma, silahsızlanma, silah bırakanların entegrasyonu, eve dönüşle ilgili yasalarla birlikte “Komisyon demokratikleşme bağlamında bu çalışmalarını da öncelikle yapması konusunda bir fikir birliğine varmıştır” şeklinde bir açıklama, buraya olan güveni ve çalışmaların da daha hızlı ilerlemesi konusunda bir başlangıç olacaktır; bu bence önemli”

“Cumartesi Annelerinin, Barış Annelerinin, Barış Akademisyenlerinin mutlaka burada dinlenmesi gerekiyor, TUHAD-DER’in tutuklu yakınlarının dinlenmesi lazım, MEBYA-DER yakınlarını kaybedenlerin dinlenmesi lazım. Bazı öneriler sunulduğu için onları tekrar etmiyorum. Bir de infaz hukuku gerçekten öncelikli meselelerden biri çünkü şu anda on binlerce insan haksız ve hukuksuz yere fazla ceza yatıyor, adaletsiz bir şekilde yatıyor ve eşit bir infaz yaklaşımı yok. Biri dörtte 3, biri yarı oranında, biri evinde yatıyor, hasta mahpuslar ayrı bir yerden. Ve son olarak Sayın Başkan şunu söyleyeceğim: Komisyon çalışma usulünü bir an önce netleştirmeliyiz, yarını görebilmeliyiz”

“Şunu bir kere daha hatırlatmakta fayda görüyorum: Bu bir çözüm süreci değildir; bu, inşa edicilerinin, çağırıcılarının ifadesiyle öncelikle bir barış sürecidir. Ömer Öcalan ilk ziyaretçilerden biri olarak İmralı’ya gittiğinde şöyle bir cümleyi kamuoyuna açıkladı: “Bana imkân ve fırsat verilirse ben bu meseleyi silah ve şiddet zemininden hukuk, siyaset ve demokrasi zeminine çekmeye muktedirim” denildi”