“`html

İspanya ve Portekiz’deki Elektrik Kesintisi Üzerine Tartışmalar Devam Ediyor

İspanya ve Portekiz’de 28 Nisan tarihinde yaşanan ve milyonlarca insanı elektriksiz bırakan büyük elektrik kesintisinin ardından, yeniden hizmet sağlayabilmek için yaklaşık 23 saat beklenildi. Kesintinin nedenleri üzerine pek çok tartışma sürüyor.

Gözler, nükleer ve termik güç santralleriyle aynı elektrik şebekesini kullanan yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji kaybına yol açmış olabileceği ihtimali üzerinde yoğunlaşıyor.

İspanya, 45 bin kilometreden fazla olan ve 400 ile 220 kilovolt arasında değişen enerji iletim hatları aracılığıyla elektrik hizmetini sunmaktadır.

Devletin çoğunluğuna sahip olduğu Redeia grubu bünyesindeki İspanya Elektrik Şirketi (REE), elektrik dağıtımından ve genel sistemin işleyişinden sorumlu iken, küçük enerji firmaları da elektrik akışının kullanıcılarla buluşmasını sağlamaktadır.

İspanyol gazetesinin editörü Pilar Blazquez, şebekeye ulaşan elektrik akışının tüketicilerin talebine uygun olmasının gerektiğini belirtti; ayrıca sorunlarla karşılaşıldığında sistemin dengesini korumak için bazı enerjinin devre dışı bırakılıp diğerlerinin kullanılabildiğini ifade etti.

Buna ek olarak, İspanyol Fotovoltaik Derneği’nin sözcüsü Salvador Salat, 28 Nisan’daki kesinti öncesinde koruma sisteminin akım dengesini sorunsuz şekilde sağladığını vurguladı.

Salat, kesinti sırasında güneş enerjisinden elde edilen 18 bin megavatlık elektrik akışının aniden kesildiğini, ardından 1500 megavat rüzgar ve 3 bin megavat nükleer enerji kaynağının da devre dışı kaldığını açıkladı.

Uzman, sistemin güneş enerjisi akışını kesmek için 20 saniyelik bir süre tanıdığına dikkat çekerken, kesintinin yalnızca 5 saniyede gerçekleşmiş olmasının sebebini merak etti.

YENİLENEBİLİR ENERJİ DAIMA SUÇLANAMAZ

El Pais’in muhabiri Clemente Alvarez, İspanya’nın elektrik sağlayıcısının İber Yarımadası üzerinde yaşanan kesintinin arkasında güneş enerjisi kaybı sorunu olduğunu belirttiğini ifade etti. Bu durumun da tüm sistemi etkilediğine dikkat çekti.

Alvarez, Redeia’nın 2024 yıllık raporunda yenilenebilir kaynakların artışıyla birlikte gelen güvenlik tehditlerine dair uyardığını hatırlattı.

Yenilenebilir Enerji Vakfı ise, REE’nin belirlediği standartlara uygun olarak çalışan güneş enerjisi santrallerinin kesildiğini ve bu kesintinin “hiçbir elektrik türünün dayanağı olmaksızın oluşmadığını” vurguladı.

Alvarez, yenilenebilir enerji potansiyeli ile birlikte gelen voltaj ve frekans gereksinimlerinin güvenlik açısından bir risk oluşturduğunu dile getirdi.

Yine aynı gazeteci, Yenilenebilir Enerji Vakfı Başkanı Fernando Ferrando’nun “milisaniyelerle çalışan bir şebekede 5 saniyede neyin yanlış gittiğini” sorduğunu belirtti.

İSPANYA’DA YENİLENEBİLİR ENERJİYLE BESLENME

İspanya’nın yenilenebilir enerji alanında önde gelen ülkelerden biri olduğuna dikkat çeken Alvarez, 16 Nisan 2023 tarihinde ülkedeki elektrik talebinin tamamının yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlandığını ve bu durumun 16 Mayıs’ta, 9 saat süreyle devam ettiğini hatırlatmakta.

Kesintinin gerçekleştiği günde yenilenebilir kaynaklardan elde edilen elektrik miktarının ihtiyaçtan yetersiz olduğunu belirten Alvarez, sorunun kaynağının karmaşık bir yapının sonucunda oluştuğunu ifade etti.

İspanyol uzmanlar, elektrik sistemlerinin yenilenebilir enerji kaynaklarının üretim kapasitesine göre yeniden yapılandırılması gerektiği görüşündeler.

GÜNEŞ ENERJİSİ KESİNTİYE UĞRAMADI, KOPARILDI

La Vanguardia’nın müellifi Antonio Cerrillo, REE ve resmi yetkililerin kesintinin nedeni olarak özel enerji firmalarını işaret ettiklerini belirtti.

Cerrillo, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’in özel şirketlerden sorumluluk talebinde bulunacağını açıklayarak, Ekolojik Geçiş Bakanlığı’nın da konuyla ilgili soruşturma başlatacağı duyurusunu hatırlattı.

Kendisine ait yazıda, REE’nin kesintinin sebebinin, İber Yarımadası’nın güneybatısında yaşanan bir sorundan kaynaklanabileceği yönündeki açıklamaları gözler önüne serildi.

REE Operasyon Hizmetleri Direktörü Eduardo Prieto, kesintinin bu bölgeden kaynaklandığını ve güneşle ilgili problemler yaşandığını belirtti.

Prieto, üretim kaybına neden olan bir unsuru tespit ettiklerini ve bunu başarıyla çözüme kavuşturduklarını vurguladı.

Ancak çok geçmeden, sistemde başka bir faktörün ortaya çıktığını ve bu durumun kesintinin neden olduğu salınımlarla eşleştiğini aktardı.

Prieto, güneş enerjisi bazlı etkilenen üretimin yüksek olma ihtimaline dikkat çekti.

Cerrillo, elektrik sağlayıcılarının ve yenilenebilir enerji kuruluşlarının güneş enerjisi kesintisinin şebekeden bağımsız olarak gerçekleşmediğini, aksine “kendi iradeleri dışında kesildiğini” aktardı.

Ayrıca, güneş enerjisinin şebekeye aktarımının önceden belirlendiğini belirtti.

NÜKLEER ENERJİ MALİYETLERİ ARTTIRDI

El Pais’in yazarlarından Manuel Planelles, nükleer santraller ile güneş ve rüzgar enerjisi kaynaklı üretim arasındaki rekabete değindi. Yenilenebilir enerjinin geçmişte düşük maliyetinin nükleer enerji ile sürdürülebilir bir rekabet oluşturmadığını belirtti.

Nükleer santrallerin daha yüksek vergiler ve radyoaktif atık sorunları yüzünden büyük mali yükler altında olduğuna dikkat çekmiş, bu nedenle de yenilenebilir enerji ile yaşanan rekabetin daha zayıf kaldığını ifade etti.

Planelles, yaşanan kesintiler sırasında ülkede elektrik üretiminde yenilenebilir enerjinin önemli bir paya sahip olduğunu vurguladı.

İspanyalı yazar, siyasi arenada sağ kesimin nükleer enerji yatırımlarına destek vermesi gerektiğine yönelik talepleri gözler önüne serdi.

YENİLENEBİLİR ENERJİ ENTEGRASYONU HİÇBİR ZAMAN İHMAL EDİLMEMELİ

İspanyol El Mundo gazetesinin haberinde, REE mühendislerinin 2020 yılındaki çalışmalarında yenilenebilir enerji kaynaklarının entegrasyonuna dair uyarılara yer verildi. Entegrasyonun İspanya gibi diğer Avrupa ülkelerine kıyasla daha sınırlı olan elektrik şebekesine büyük etkileri olacağını belirtmişlerdir.

Daha sonra, REE uzmanlarının, akım dengesizliklerinin önüne geçilmesi için “temel önlemler” alınmasını önerdiği ifade edildi.

Ancak, bu uyarılardan 5 yıl sonra yaşanan kesintilerin sebebinin benzer sebeplerle ortaya çıkmış olabileceği aktarıldı. Öne çıkan önlemlerin sınırlı bir şekilde uygulandığı, ama yenilenebilir enerji üretiminin hızlandığı gözlemlendi.

Bu durum, elektrik sisteminin talep ve arzı dengesizleştirecek sorunları beraberinde getirdi. Redeia, bu yılın Şubat ayında yatırımcılarına “yenilenebilir enerji kaynaklarının artmasından dolayı kısa süreli üretim kesintisi riskinin” bulunduğu konusunda uyarıda bulundu.

“`